Đọc đoạn trích:
GIẾT
CON SƯ TỬ Ở NÊ-MÊ[1]
Thuở ấy ở
Nê-mê có một con sư tử to lớn hung dữ gấp mười lần con sư tử ở Xi-tê-rông[2].
Bố nó chính là tên Đại khổng lồ Ty-phông, đã có lần quật ngã Dớt[3].
Mẹ nó là Ê-chit-na, một con quỷ cái nửa người nửa rắn. Các anh em sư tử cũng đều
là những loại ghê gớm cả. Nữ thần Hê-ra[4]
đã nuôi con sư tử này và đem thả vào vùng Nê-mê. Ác thú sống trong một cái hang
có hai lối: một lối ra, một lối vào. Ngày ngày nó xuống đồng cỏ bắt gia súc,
phá hoại mùa màng của nhân dân. Sư tử Nê-mê còn khác sư tử Xi-tê-rông ở chỗ
không cung tên, gươm dao nào
đâm thủng, bắn thủng da nó được. Hê-ra-clet làm thế nào để trị được con quái vật
này? Các vị thần luôn luôn theo dõi giúp đỡ người anh hùng. Thần A-pô-lông cho chàng một cây cung và một ống tên. Thần Héc-mes
cho chàng một thanh gươm dài và cong. Thần Hê-phai-tôx rèn cho chàng một bộ áo
giáp vàng. Còn nữ thần A-then-na ban cho chàng một bộ quần áo do tự tay nàng dệt
lấy vải may thành áo, thành quần rất đẹp. Đây là cây chùy gỗ tự tay chàng làm lấy
trước khi đi diệt trừ ác thú ở Xi-tê-rông. Hồi ấy chàng tìm thấy một cây gỗ to
và quý ở trong một khu rừng già. Cây gỗ rắn như sắt, chắc như đồng khiến chàng
nghĩ tới có thể sử dụng nó làm một thứ vũ khí. Chàng bèn đốn cây chặt hết cành
lá, chỉ lấy đoạn gốc để đẽo thành chùy. Chính với cây chùy này mà chàng hạ thủ
được con sư tử Xi-tê-rông
Nhưng lần
giao đấu này với sư tử Nê-mê không dễ dàng như lần trước. Hê-ra-clet phải tìm đến
tận hang ổ của con vật. Chàng rình mò, xem xét thói quen, tính nết của nó rồi
nghĩ kế diệt trừ. Sư tử Nê-mê ở trong một cái hang có hai cửa, vì thế không dễ
đón đánh được nó. Hê-ra-clet thấy tốt nhất là phải lấp kín đi một cửa, buộc nó
phải về theo một con đường nhất định. Và chàng mai phục ngay trước cửa hang. Chờ
cho con vật ra khỏi hang, chàng giương cung bắn. Những mũi tên của chàng lao
vút đi trúng liên tiếp vào thân con ác thú nhưng bật nảy ra và quằn đi như bắn
vào vách đá. Không còn cách gì khác là phải lao vào con ác thú giao chiến với
nó bằng gươm, bằng chùy. Nhưng đến gần nó thì thật là nguy hiểm. Hê-ra-clet thận
trọng trong từng đòn đánh con vật, vì chỉ sơ hở một chút thì người anh hùng sẽ
biến thành bữa ăn ngon miệng cho sư tử. Lừa cho ác thú vồ hụt, chàng vung gươm
bổ một nhát trời giáng xuống đầu nó. Nhưng ghê gớm làm sao, thanh gươm bật nẩy
như khi ta chém dao xuống đá. Da con vật chẳng hề xây xát. Hê-ra-clet dùng
chùy. Chàng hy vọng nện liên tiếp vào đầu nó thì nó sẽ không thể còn sức mà
giao đấu với chàng. Nhưng chàng
không thể nào nện liên tiếp vào đầu con vật. Chàng còn phải tránh những đòn ác
hiểm của nó như quật đuôi, vả trái, tát phải, nhẩy bổ, lao húc... Bây giờ thì
chỉ còn cách vật nhau với nó. Hê-ra-clet lợi dụng một đòn tấn công hụt của ác
thú, nhảy phắt lên lưng, cỡi trên mình nó, hai chân quặp lấy thân còn hai tay
vươn ra bóp cổ, ấn đầu nó xuống đất. Con sư tử không còn cách gì đối phó lại được.
Hai chân sau của nó ra sức đạp mạnh xuống đất để hất người ngồi trên lưng nó xuống,
nhưng vô ích. Còn hai chân trước của nó chỉ biết cào cào trên mặt đất. Trong
khi đó thì đôi bàn tay của Hê-ra-clet, như đôi kìm sắt thít chặt lấy cổ họng
nó, khiến nó ngạt thở phải há hốc mồm ra và hộc hộc lên từng cơn. Chẳng bao lâu
thì con thú yếu dần, cuối cùng chỉ còn là một cái xác. Thế là Hê-ra-clet vượt
qua được một thử thách, lập được một chiến công kỳ diệu. Chàng muốn lột lấy bộ
da sư tử làm áo giáp, dùng đầu sư tử làm mũ đội. Nhưng chẳng dao nào rạch được
trên da con vật. Hê-ra-clet lấy luôn móng sắc con vật thay dao. Và chàng mặc bộ
áo của chiến công ấy, đội chiếc mũ của vinh quang ấy, trở về Mi-xen báo công với
nhà vua Ơ-rit-xtê. Với bộ áo bằng da sư tử Nê-mê, từ nay trở đi Hê-ra-clet trở
thành vô địch, không vũ khí nào có thể làm chàng đứt thịt rách da. […]
Để ghi
nhớ chiến công của người anh hùng Hê-ra-clet, nhân dân Hy Lạp sau này cứ hai
năm một lần tổ chức Hội Nê-mê ở thung lũng Nê-mê thuộc đất Ác-gô-lit. Hội mở
vào giữa mùa hè thường kéo dài độ ba đến bốn ngày để tỏ lòng thành kính và biết
ơn đối với thần Dớt. Sau cái nghi lễ tôn giáo là đến các trò thi đấu thể dục thể
thao. Trong thời gian mở hội, các thành bang Hy Lạp tạm thời hòa hoãn các cuộc
xung đột, các mối hiềm khích để vui chơi.
(Trích Mười hai kỳ công của
Hê-ra-clet, Thần thoại Hy Lạp,
Nguyễn Văn Khỏa, NXB Văn học, 2014, tr.386-389)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính
của văn bản.
Câu 2. Theo văn bản, con sư tử Nê-mê thường gây họa gì
cho con người?
Câu 3. Theo em, có thể lược bỏ chi tiết miêu tả con sư tử Nê-mê “không cung
tên, gươm dao nào đâm thủng, bắn thủng da nó được” trong văn bản hay không? Vì sao?
Câu 4.
Chiến công của Hê-ra-clet trong câu chuyện có ý nghĩa gì?
Câu 5. Qua chi tiết Hê-ra-clet dù có đủ vũ khí được
thần linh ban phát nhưng vẫn phải dùng chính đôi tay của mình để diệt trừ ác
thú, em rút ra bài học gì?
II. VIẾT (6,0
điểm)
Câu 1. (2,0 điểm) Trong phần Đọc có chi tiết: Sau khi diệt trừ con sư tử Nê-mê, Hê-ra-clet có được thêm bộ áo giáp và
mũ hộ thân. Từ chi tiết này, em hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy
nghĩ về mối quan hệ giữa thách thức và cơ hội trong cuộc sống.
Câu 2. (4,0 điểm) Viết một bài luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản Giết con
sư tử ở Nê-mê.
……………………………..Hết…………………………….
- Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
- Giám thị không giải thích gì thêm.
[1] Giết con sư tử ở Nê-mê là kì công đầu tiên trong mười
hai kì công của người anh hùng He-ra-clet trong Thần thoại Hy Lạp.
[2] Theo Thần thoại Hy Lạp, trước
khi lập mười hai kì công, Hê-ra-clet đã từng diệt trừ con sử tử hung dữ ở xứ
Xi-tê-rông để bảo vệ đàn gia súc của cha và vua Tex-pi-ôx xứ Ter-pi
[3] Dớt: vị thần có quyền lực tối
cao trong Thần thoại Hy Lạp, chủ của điện Ô-lem-pơ.
[4] Nữ thần Hê-ra là vợ của Thần Dớt.
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
|
Phần |
Câu |
Nội dung |
Điểm |
|
I |
|
ĐỌC HIỂU |
4,0 |
|
|
1 |
Phương thức biểu đạt chính: tự sự. Hướng dẫn chấm: + Học sinh trả lời như đáp án: 0.5 điểm. + Câu trả lời khác hoặc không trả lời: 0 điểm. |
0,5 |
|
2 |
Con
sư tử Nê-mê thường gây họa gì cho con người: Bắt gia súc, phá hoại mùa màng (Ngày
ngày nó xuống đồng cỏ bắt gia súc, phá hoại mùa màng của nhân dân). Hướng dẫn chấm: + Học sinh trả lời như đáp án: 0.5 điểm. + Câu trả lời khác hoặc
không trả lời: 0 điểm. |
0,5 |
|
|
3 |
- Không thể lược bỏ chi tiết miêu tả con sử
tử Nê-mê “không cung tên, gươm dao nào đâm thủng, bắn thủng”. - Vì nếu thiếu chi tiết này thì tác phẩm không
thể miêu tả cuộc chiến giữa con người và ác thú căng thẳng, làm nổi bật thử
thách của nhân vật chính; đồng thời, không thể tôn vinh sức mạnh của
Hê-ra-clet. Hướng dẫn chấm: + Học sinh trả lời như đáp án: 1.0 điểm. + Học sinh trả lời được ý 1: 0,5 điểm. + Câu trả lời khác hoặc
không trả lời : 0 điểm. |
1,0 |
|
|
4 |
Qua
chiến công của Hê-ra-clet trong câu chuyện, tác giả sử thi đã ca ngợi, tự hào
về sức mạnh và trí tuệ của con người thời cổ đại. Đó cũng chính là mong ước
muôn đời của loài người chúng ta, mỗi thời kỳ đều luôn cố gắng khám phá,
chinh phục thiên nhiên, vươn lên chiếm lĩnh những đỉnh cao. Hướng dẫn chấm: + Học sinh trả lời như đáp án: 1.0 điểm. + Học sinh trả lời được ý 1: 0,5 điểm. + Câu trả lời khác hoặc
không trả lời: 0 điểm. |
1,0 |
|
|
5 |
- Lý
giải chi tiết Hê-ra-clet dù có đủ vũ khí được thần linh ban phát nhưng vẫn
phải dùng chính đôi tay của mình để diệt trừ ác thú: Phải dựa vào chính sức
lực và trí tuệ của bản thân để vượt qua những khó khăn, thử thách. Không nên
trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ của người khác. - Nêu ra bài học cho bản
thân, lí giải lí do bản thân nêu ra bài học ấy. Hướng dẫn chấm: + Học sinh trả lời như đáp án (chấp nhận những
cách diễn đạt khác nhưng đảm bảo đúng ý): 1,0 điểm. + Học sinh trả lời được 1 ý: 0,5 điểm. + Học sinh trả lời sai
hoặc không trả lời: 0 điểm |
1,0 |
|
|
II |
|
VIẾT |
6,0 |
|
|
1 |
Viết
một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về mối quan hệ giữa thách
thức và cơ hội trong cuộc sống thông qua chi tiết: Sau khi diệt trừ con sư tử
Nê-mê, Hê-ra-clet có được thêm bộ áo giáp và mũ hộ thân. |
2,0 |
|
a. Xác định được yêu cầu về
hình thức, dung lượng của đoạn văn Xác định đúng yêu cầu về
hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình
bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc
song hành. |
0,25
|
||
|
b.
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:
mối quan hệ giữa thách thức và cơ hội
trong cuộc sống. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng: 0,25 điểm. - Học sinh xác định chưa đúng: không cho điểm |
0,25 |
||
|
c.
Đề xuất
được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận -
Xác
định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý: +
Giải thích khái niệm: Thách thức là những khó khăn, thử thách, chướng ngại
vật, kể cả rủi ro mà mỗi người sẽ gặp phải trên đường đời. Cơ hội là những
lợi ích, tiềm năng mà bản thân thu nhận được sau khi trải qua những khó khăn
ấy. +
Mối quan hệ giữa thách thức và cơ hội trong cuộc sống: Nếu không có thách
thức, cơ hội sẽ không xuất hiện. Con người trải qua thách thức để có được
thành công thì sẽ trưởng thành hơn. + Phê phán những người kém tự tin, luôn hoài nghi, thấy khó khăn thử thách thì
chùn bước, thối chí, nản lòng, không dám xông pha, thử thách, bỏ lỡ nhiều cơ
hội. Điều này khiến con người trở nên rụt rè, thiếu can đảm, sống cuộc sống
khép mình. + Rút ra bài học: Con người cần có niềm tin, bản
lĩnh để vượt qua những thách thức, đón nhận lấy cơ hội cho bản thân. Từ đó có nhận thức và hành động thực tiễn
đóng góp vào xã hội. Hướng dẫn chấm: + Học sinh phân tích, đánh giá đầy đủ, sâu sắc: 0,75 điểm. + Học sinh phân tích, đánh giá chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 0,5 điểm – 0,75 điểm. + Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện, chưa đánh giá: 0,25 điểm. + Học sinh không trình bày được: 0 điểm |
1,0 |
||
|
d. Diễn đạt Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng
từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn |
0,25 |
||
|
e.
Sáng tạo Thể
hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0,25 |
||
|
|
2 |
Viết một bài luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh
giá nội dung và nghệ thuật của văn bản Giết con sư tử ở Nê-mê. |
4,0 |
|
a. Đảm
bảo cấu trúc bài nghị luận Mở bài
nêu được vấn đề, Thân bài triển
khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. |
0,25 |
||
|
b. Xác
định đúng vấn đề cần nghị luận Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn
bản Giết con sư tử ở Nê-mê. |
0,5 |
||
|
c. Đề
xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết. HS
có thể viết bài nhiều cách trên cơ sở kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để
tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm; đảm bảo các yêu cầu
sau: - Giới thiệu ngắn gọn về xuất
xứ, nhân vật chính và nội dung bao quát của tác phẩm Giết con sư tử ở Nê -
mê. - Đặc điểm về nội dung và
nghệ thuật: + Về nội dung, câu chuyện kể
về một trong những kì công của Hê-ra-clet; thông qua đó, thể hiện khát vọng
chinh phục tự nhiên của người Hy Lạp cổ; ngợi ca sức mạnh thể chất và trí tuệ
của con người. + Về nghệ thuật, văn bản chứa
đựng những đặc trưng của nghệ thuật cổ đại Hy Lạp: sự phong phú của trí tưởng
tượng; tính hấp dẫn, li kì của thử thách để làm bật những phẩm chất của nhân
vật chính… - Nêu được bài học rút ra từ
câu chuyện (có thể là bài học dựa vào chính bản thân mình hoặc không ngại khi
phải đương đầu với thử thách)/ thể hiện sự đồng tình/ không đồng tình với thông
điệp của câu chuyện trong tác phẩm…. Hướng dẫn chấm: + Học sinh phân tích, đánh giá đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm. + Học sinh phân tích, đánh giá chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,5 điểm – 2,25 điểm. + Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện, chưa đánh giá: 0,5-1,25 điểm. + Học sinh không trình bày được: 0 điểm Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm
riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
2,5
|
||
|
d. Diễn đạt: Bảo
đảm chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản. |
0,25 |
||
|
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có
cách diễn đạt mới mẻ. |
0,5 |
||
|
Tổng điểm |
10,0 |
||
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét